کبد و مشکلات آن

کبد و مشکلات آن

یکی از بزرگترین اعضای داخلی بدن کبد است که نقش مهمی در دستگاه گوارش و هاضمه دارد. عملکرد و سلامتی آن برای بدن حیاتی است. کبد سوخت و ساز بدن را به عهده دارد و مواد سمی را از بدن خارج می‌کند.

کبد به تنهایی می‌تواند سلول‌های آسیب دیده خود را درمان و جایگزین کند ولی در صورتی که تعداد سلول‌های آسیب دیده زیاد باشد دیگر نمی‌تواند وظیفه بازسازی آن‌ها را انجام دهد.

وظایفی که کبد در بدن به عهده دارد را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

–         تولید کلسترول

–         تولید صفرا

–         ذخیره گلوکز

–         ذخیره آهن

–         تولید مواد انعقاد خون

–         تولید اسید آمینه

–         تبدیل ضایعات ناشی از سوخت و ساز بدن به اوره

–         تبدیل سوخت و ساز داروها به شکل فعال و مؤثر برای بدن

مشکلاتی که در کبد به وجود می‌آید باعث آسیب رساندن به کبد می‌شود و عملکرد آن را مختل می‌کند که می‌توان به هپاتیت A، B، C ، سرطان، نوشیدن بیش از حد الکل، مواد مخدر و … اشاره کرد.

بیماری‌هایی که ممکن است کبد به آنها دچار شود عبارتند از:

بیماری خود ایمنی:

بیماری‌های خود ایمنی بیماری‌هایی هستند که در آن سیستم ایمنی بدن به بدن حمله می‌کند که می‌توان از این نوع هپاتیت را نام برد که در آن سیستم ایمنی بدن به کبد حمله کرده و روی عملکرد و بافت کبد تأثیر می‌گذارد.

عفونت‌ها:

یکی دیگر از بیماری‌های کبد عفونت‌ها هستند که توسط ویروس‌ها کبد را آلوده می‌کنند و باعث التهاب آن می‌شوند و عملکرد آن را مختل می‌نمایند.

ارثی بودن:

ارثی بودن بعضی از بیماری‌ها سبب به وجود آمدن آن بیماری در بدن شما می‌شود زیرا ژن معیوب از طریق والدین به شما ارث می‌رسد.  بیماری‌هایی کبدی ژنتیکی که به فرد منتقل می‌شود شامل ویلسون، هموکروماتوز، هایپراگزالوز، سرطان و … می‌باشد.

کبد چرب:

جمع شدن چربی در سلول‌های کبد باعث رسوب چربی در آنها می‌شود و کبد چرب را در پی دارد. چرب شدن کبد به این معنی است که میزان چربی در کبد از حد نرمال خود که پنج درصد وزن آن است بیشتر شده است.

کبد چرب در صورتی که به‌موقع درمان نشود موجب بروز التهابات کبدی در فرد و ابتلا به سیروز (یک بیماری مزمن است که بافت فیبری زیاد می‌شود و کبد بافت اصلی خود را از دست می‌دهد) می‌شود.

کبد چرب شامل دو دسته الکلی و غیر الکلی می‌شود.

الکل مستقیماً روی کبد تأثیر می‌گذارد و التهاب کبد را به همراه دارد ولی کبد غیرالکلی به دلیل تجمع چربی در کبد اتفاق می‌افتد.

شما می‌توانید با معاینات پزشکی از داشتن کبد سالم مطلع شوید. همچنین می‌توانید با استفاده از آزمایش خون نیز التهاب کبد را متوجه شوید. با استفاده از سونوگرافی کبد می‌توانید چربی‌هایی که به کبد نفوذ کرده‌اند را ببینید. زمانی به طور قطعی بیان می‌شود که کبد شما چرب است که با روش بیوپسی این مورد تأیید شود. بیوپسی روشی است که در آن یک سوزن از طریق دیواره شکم وارد بدن شده و نمونه‌ای از بافت کبد را برای آنالیز از کبد جدا می‌کنند.

برای کبد چرب می‌توانید موادی مانند سیر، قهوه، کلم بروکلی، چای، گردو، پروتئین سویا، آب پنیر و … مفید است و می‌توانید استفاده کنید. استفاده از موادی مانند شکر، الکل، دانه‌های تصفیه شده که باعث افزایش قند خون می‌شوند و همچنین غذاهای سرخ شده، شور و انواع گوشتی که از چربی اشباع است برای کبد مضر می‌باشد.

علائم و نشانه‌ها

علائمی که می‌توان به بیماری‌های کبدی پی برد عبارتند از:

·        حالت تهوع (یکی از وظایف اصلی کبد سم‌زدایی می‌باشد که در صورتی که در عملکرد آن اختلال ایجاد شود این کار به‌خوبی انجام نمی‌شود و باعث بروز مشکلات گوارش و هضم غذا می‌شود.)

·        بی اشتهایی

·        ضعف

·        زرد شدن رنگ پوست و چشم (مشکلات کبد باعث زرد شدن چشم و پوست بدن می‌شود که این زرد شدن به دلیل تولید رنگ‌دانه‌ای به نام بیلی است که صفرا تولید می‌کند)

·        کاهش وزن ناگهانی (یکی دیگر از مشکلات کبد کاهش وزن ناگهانی می‌باشد که می‌تواند نشانه ابتلا به هپاتیت یا عفونت‌ها یا التهاب کبد باشد)

·        اضافه وزن زیاد (در صورتی که بافت کبد دچار مشکل شود باعث می‌شود جریان خون به خوبی در کبد حرکت نکند و مشکلاتی را در بدن بوجود آید که یکی از آن‌ها چاق شدن و اضافه وزن زیاد است)

·        خونریزی بینی و لثه

·        خارش پوست (در صورتی که عملکرد کبد مختل شود باعث می‌شود مایعات و رطوبت به خوبی به همه قسمت‌های بدن نرسد و باعث ایجاد خارش و قرمزی پوست شود)

·        به هم ریختن خواب

·        ضعیف شدن حافظه (در صورتی که کبد به درستی کار نکند و سم‌زدایی به خوبی انجام نشود باعث می‌شود مغز به خوبی کار نکند و کم‌کم حافظه شما کوتاه شود، زیرا این سم‌ها روی مغز تأثیر می‌گذارد)

·        نفخ (در صورتی که بیشتر اوقات شکم شما ورم دارد و با مشکلات نفخ روبرو هستید این علائم نشان دهنده مشکلات کبدی در شما می‌باشد)

·        و …

برای درمان کبد و مشکلات آن می‌توان موارد زیر را رعایت کنید:

1-    وزن خود را کم کنید

2-    مصرف نکردن داروهایی که باعث ایجاد کبد چرب شده‌اند

3-    استفاده از گیاهان دارویی که باعث کم شدن کبد چرب می‌شوند

4-    درمان دیابت

5-    درمان چربی خون

نکات جالب درباره کبد

–         هنوز جایگزین مصنوعی برای کبد پیدا نشده است در حالی که هر جانور مهره‌دار دارای یک کبد است.

–         کبد بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین اندام است که سوخت و ساز بدن را انجام می‌دهد.

–         کبد مواد سمی را یا از طریق مدفوع یا از طریق صفرا به روده منتقل می‌کند و این‌گونه مواد مضر را از بدن خارج می‌کند.

–         مواد مضری که توسط صفرا دفع می‌شود باعث می‌شود رنگ مدفوع قهوه‌ای شود.

–         یکی از دلایل زرد رنگ شدن ادرار موجود ماده‌ای به نام بیلی‌روبین می‌باشد که از صفرا توسط ادرار دفع می‌شود.

–         یکی از قسمت‌هایی که به لخته شدن خون هنگام بریده شدم بدن کمک می‌کند کبد است.